شگفتیهاى آفرینش از زبان امام صادق علیه السلام3
چگونگى آفرینش دستگاه صوتى
اى مفضّل! در صدا، سخن گفتن و آفرینش ابزار آنها در انسان، بسیار اندیشه کن. «حنجره» مانند لوله اى صدا را خارج مى کند. زبان و لبها و دندانها نیز وسیله اداى حروف و نغمه ها هستند. نمى نگرى کسى که دندان ندارد «سین» و کسى که لب ندارد «کاف» و کسى که زبانش سنگین است، «ر» را بدرستى تلفظ نمى کند؟
این دستگاه بیش از هر چیز به یک قرهنى مى ماند. حنجره شبیه ناى آن و ریه بسان انبانى است که در آن مى دمند تا باد داخل آن شود. عضلاتى که شش را مى گیرند تا صدا بیرون آید همچون انگشتانى است که بر آن انبان مى نهند تا باد در قرهنى در جریان افتد. لب و دندانى هم که حروف و نغمات را ادا مى کنند چون انگشتانى است که پیوسته و مرتب بر دهان قرهنى مى گذارند تا از دمیدن در آن، صداهاى مختلف پدید آید. اگر چه براى راهنمایى و ... دستگاه صوتى را به این وسیله شبیه دانستیم امّا در واقع این وسیله خود شبیه دستگاه صوتى انسان است.
[منافع دیگر این اعضا]
تو را از شیوه سخن گفتن با دستگاه صوتى و چگونگى اداى حروف آگاه کردم. امّا باز فواید دیگرى در این اعضا نهفته که تو سخت بدانها نیازمندى.
«ناى» مسیر جریان مداوم هوا و وسیله خنک کننده قلب است. اگر این جریان اندکى قطع گردد چه بسا آدمى در هلاکت افتد. با زبان مزهها از هم باز شناخته مى شود. شیرین از تلخ، ترش از ملس، شور از شیرین، و خوشمزه از بد مزه جدا مى شود. با این همه جریان فرو بدن غذا و مایعات را آسان مى گرداند.
دندانها نیز [گذشته از نقش آنها در اداى حروف] غذا را مى جوند تا نرم گردد و براحتى فرو رود. نیز براى لبها مانند تکیه گاهى است که آنها را از درون دهان نگاه مىدارد. بى شک افرادى را دیدهاى که به خاطر نداشتن دندان، لبهایى ناثابت و لرزان دارند. انسان با لبها نوشیدنیها را مى مکد تا یکدفعه ریخته نشود و بتدریج و باندازه وارد شکم شود تا در گلوى نوشنده بند نشود و یا درون را نیازارد.
لبها همچنین براى دهان چون دو در بسته هستند که انسان هر گاه که خواست، آنها را مى گشاید و هر گاه خواست مى بندد.
با آنچه که گفتیم معلوم گشت که هر کدام از این اعضا داراى منافع گونه گونى هستند چنان که ابزارى در چند کار به کار آید؛ مثلا «تیشه» در نجارى، کندن و جز آنها استفاده مى شود.[1]
