امشب شب قدر است. خواب نباشیم
إِنَّا انزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ* وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ* لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَ لْفِ شَهْرٍ* تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِن کُلِّ أَمْرٍ* سَلَامٌ هِیَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ
در حقیقت، ما آن (قرآن) را در شب قدر (/ اندازه زدن) فرو فرستادیم.* و چه چیز تو را آگاه کرد که شب قدر چیست؟!* شب قدر بهتر از هزار ماه است!* فرشتگان و روح در آن (شب)، به رخصت پروردگارشان، از براى (اندازه زدن) هر کارى فرود مىآیند.* آن (شب) تا طلوع سپیدهدم، سلامت است!
نکته ها و اشارهها:
1. در آیات متعددى از نزول قرآن سخن گفته شده است؛ مثلًا در سورهى «بقره» به نزول قرآن در ماه رمضان؛ «1» در سورهى «دخان» به نزول قرآن در شب با برکتى که در آن شب، هر امرى طبق حکمت الهى تنظیم و جدا مىشود؛ «2» و در این سوره به نزول قرآن در شب قدر اشاره شده که فرشتگان و روح در آن شب فرود مىآیند و امور بندگان را تنظیم مىکنند.
از مجموع این آیات استفاده مىشود:
الف) قرآن در شب نازل شده است؛
ب) آن شب در ماه رمضان است؛
ج) شب نزول قرآن، شبى با برکت است؛
د) در آن شب، تقدیرات امور مردم تعیین مىشود.
2. چرا به شب نزول قرآن، شب قدر مىگویند؟ مفسران در این مورد چند احتمال دادهاند:
الف) واژهى «قدر» یا به معناى «اندازه زنى» است و به این شب از آن رو قدر گویند که در آن شب، امور مردم اندازه زده مىشود و تعیین مىگردد؛
ب) قدر به معناى شرافت و عظمت است و از آن جهت به آن شب قدر گفته مىشود که شبى با عظمت و عظیم القدر است؛
ج) آن شب را بدن جهت قدر نامند که قرآن با تمام قدر و منزلتش در آن شب نازل شده، یا مقدّر شده که قرآن در آن شب نازل شود؛
د) شب قدر از آن جهت قدر است که هر کس آن شب را بیدار بماند صاحب قدر و منزلت معنوى مىشود؛
ه) شب قدر شبى است که عرصهى زمین به خاطر نزول فرشتگان زیادى بر آن، تنگ مىشود.
البته مانعى ندارد که آیات فوق به همهى این معانى اشاره داشته باشد؛ هر چند تفسیر اول مشهورتر است. «1»
3. در این آیات از چند جهت به عظمت شب قدر اشاره شده است:
الف) شب قدر ظرف نزول قرآن است؛
ب) به پیامبر مىفرماید: چه چیزى تو را آگاه کرد که شب قدر چیست؟!
ج) شب قدر از هزار ماه برتر است؛
د) شب قدر شب نزول فرشتگان و روح است؛
ه) شب قدر شب سلامت، رحمت و برکت است.
تفسیر قرآن مهر، ج22، ص: 283
من انقلابی ام