حقیقت پل صراط چیست؟
گرچه آگاهى تفصیلى نسبت به حقایق مربوط به قیامت و جهان پس از مرگ که عالمى است برتر و بالاتر از این جهان، براى اهل دنیا غیر ممکن است، ولى این امر مانع از آگاهى اجمالى نسبت به آن نخواهد بود!.
آنچه از آیات و روایات اسلامى استفاده مىشود، این است که صراط پلى است بر دوزخ در مسیر بهشت که نیکان و بدان بر آن وارد مىشوند، نیکان به سرعت از آن مىگذرند و به نعمتهاى بىپایان حق مىرسند، و بدان سقوط کرده، سرازیر دوزخ مىشوند!، حتى از پارهاى از روایات استفاده مىشود که سرعت عبور مردم از آن بستگى به میزان ایمان و اخلاص و اعمال صالح آنها دارد.
در حدیثى از امام صادق علیه السلام مىخوانیم: «بعضى مانند برق از آن مىگذرند، و بعضى همچون اسب تیزرو، بعضى با دست و زانوها، بعضى همچون پیادگان، و بعضى به آن آویزان مىشوند (و مىگذرند) گاه آتش دوزخ از آنها چیزى را مىگیرد و چیزى را رها مىکند».[1]
چرا باید از روى جهنم به سوى بهشت رفت؟ در اینجا نکات لطیفى است.
از یکسو بهشتیان با مشاهده دوزخ قدر عافیت بهشت را بهتر مىدانند، و از سوى دیگر وضع صراط در آنجا تجسمى است از وضع ما در اینجا، باید از روى جهنم سوزان شهوات گذر کرد و به بهشت تقوا رسید، و از سوى سوم تهدیدى است جدّى براى همه مجرمان و آلودگان که سرانجام گذرگاهشان از این راه باریک خطرناک است.لذا در حدیث «مفضل بن عمر» مىخوانیم که مىگوید از امام صادق علیه السلام درباره «صراط» سؤال کردم فرمود: صراط همان طریق به سوى معرفت و شناخت خداوند متعال است.
سپس افزود: دو صراط است، صراطى در دنیا و صراطى در آخرت، و امّا صراط در دنیا همان امام واجب الاطاعه است، هرکس او را بشناسد و به هدایت او اقتداء کند از صراطى که پلى است بر جهنم در آخرت مىگذرد، و هر کس او را در دنیا نشناسد قدمش بر صراط آخرت مىلرزد و در آتش جهنم سقوط مىکند».[2]
در تفسیر امام حسن عسکرى علیه السلام این دو صراط (صراط دنیا و آخرت) به صراط مستقیم معتدل بین «غلوّ» و «تقصیر» و «صراط آخرت» تفسیر شده است.[3]
این نکته نیز قابل توجّه است
