جلب رضایت این گروه ممکن نیست
خدای متعال در آیه 120 سوره بقره به پیامبر اسلام ص مى گوید:
اصرار بر جلب رضایت یهود و نصارى نداشته باش، چه اینکه" آنها
هرگز از تو راضى نخواهند شد مگر اینکه به طور کامل تسلیم خواستههاى آنها و پیرو
آئینشان شوى" (وَ لَنْ تَرْضى عَنْکَ الْیَهُودُ
وَ لَا النَّصارى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ).
تو وظیفه دارى" به آنها بگویى که هدایت، تنها هدایت الهى
است" (قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدى).
هدایتى که آمیخته با خرافات و افکار منحط افراد نادان نشده است، آرى
از چنین هدایت خالصى باید پیروى کرد.
سپس اضافه مىکند:" اگر تسلیم تعصبها و هوسها و افکار کوتاه
آنها شوى بعد از آنکه در پرتو وحى الهى حقایق براى تو روشن شده، هیچ سرپرست و
یاورى از ناحیه خدا براى تو نخواهد بود" (وَ
لَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْواءَهُمْ بَعْدَ الَّذِی جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ ما لَکَ
مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصِیرٍ).
*** و اما از آنجا که جمعى از حق طلبان یهود و نصارى، دعوت پیامبر
اسلام ص را لبیک گفتند و این آئین را پذیرا شدند، قرآن پس از مذمت گروه سابق از
اینها به نیکى یاد مىکند و مىگوید:" کسانى که کتاب آسمانى را به آنها دادیم
و از روى دقت آن را تلاوت کرده و حق تلاوتش را (که تفکر و اندیشه و سپس عمل است)
ادا کردند به پیامبر اسلام ع ایمان مىآورند" (الَّذِینَ
آتَیْناهُمُ الْکِتابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ).
" و آنها که نسبت به آن کافر شدند به خودشان ظلم کردند، همان
زیانکارانند" (وَ مَنْ یَکْفُرْ بِهِ فَأُولئِکَ
هُمُ الْخاسِرُونَ).
اینها کسانى بودند که براستى حق تلاوت کتاب آسمانى خویش را بجا
آوردند و همان سبب هدایتشان شد، چرا که بشارتهاى ظهور پیامبر موعود را که در آن
کتب خوانده بودند منطبق بر پیامبر اسلام ص دیدند و تسلیم شدند و خدا هم از آنها تقدیر کرده است.
*** نکتهها:
[تفسیر جمله" و لئن اتبعت اهوائهم"]
1- سؤال: جمله" وَ لَئِنِ اتَّبَعْتَ
أَهْواءَهُمْ" ممکن است براى بعضى این سؤال را به وجود
آورد که پیامبر ص با آن مقام عصمت مگر ممکن است از هوسهاى منحرفان یهود پیروى کند؟
در پاسخ مىگوئیم: این گونه تعبیرها که در آیات قرآن کرارا دیده
مىشود هیچ منافاتى با مقام عصمت انبیاء ندارد، زیرا از یک سو جمله شرطیه است و
جمله شرطیه دلیل بر وقوع شرط نیست.
از سوى دیگر معصوم بودن، گناه را بر پیامبران محال نمىکند، بلکه
پیغمبر و امام با اینکه قدرت بر گناه دارند و اختیار از آنها سلب نشده دامنهایشان
هیچگاه آلوده به گناه نمىگردد، به تعبیر دیگر آنها قدرت بر گناه دارند ولى ایمان
و علم و تقوایشان در حدى است که هرگز به سراغ گناه نمىروند بنا بر این هشدارهایى
همانند هشدار فوق در مورد آنها کاملا بجاست از سوى سوم این خطاب گر چه متوجه
پیامبر ص است ولى ممکن است منظور همه مردم باشد.
2- جلب رضایت دشمن، حسابى
دارد
- درست است که انسان باید با نیروى جاذبه اخلاق دشمنان را به سوى حق
دعوت کند، ولى این در مقابل افراد انعطافپذیر است، اما کسانى هستند که هرگز تسلیم
حرف حق نیستند، نباید در فکر جلب رضایت آنها بود، اینجا است که اگر ایمان نیاوردند
باید گفت:
به جهنم! و بیهوده نباید وقت صرف آنها کرد.
تفسیر نمونه ج1 430